Xəzərin demokrasiyası (bölünməsi) məsələsi ilə bağlı danışıqların məzmunu

Foreign Policy of Azerbaijan

Simulation

1 December 2015

SNT 2

Xəzərin demokrasiyasi (bölünməsi)

Iran

Hesab edir ki, Xəzərin gələcək statusu tanınacaqsa onun “göl” statusu adı altında tanınmasıdır.Əsas mövqeyi ondan ibarətdir ki, Xəzər göl kimi tanınsın

Türkmənistan

Mövqeyi: Xəzər göl kimi tanınmalıdır fikrinə inamla razılaşırlar.Xəzəryanı olmayan dövlətlərdə boru kəməri olmayan ölkələrdə istifadə edəbilərlər.

EU

Support  idea that has been for Caspian is not a lake. Because they have no outlet to the sea.We support peaceful decision  in this process and stand with our alise both military and economic partners. We stand partnera alise America Turkey on this proposal.

Iran

Xəzərin bölünməsində kənar qüvvələrin iştirakını istəmir.Xəzərin resurslarından birgə istifadə təklif edir.

Qazaxıstan

Xəzərin resurslarından birgə istifadə təklifini edirlər.Kənar resurslardan bölünür.Xəzərin hərbi deyil iqtisadi sahədə təkmilləşdirilməsi tərəfdarıdırlar.Rusiyanın hərbi əməliyyat keçirtmək təklifini rəd edir.Xarici investisorların Xəzərə olan marağının azalması Rusiyanin hərbi cəhətdən istifadəsinin qarşısını alır.

Amerika

Avropa birliyinin fikri ilə üst-üstə düşür.Xəzər dənizdir.Rusiyanın hərbi tərəfdən yanaşmasına razı deyil.Fikirleri calışıb sülh yolu ilə həll etməkdir.Xəzərin göl yox dəniz kimi deyilməsi ilə razıdır.

Böyük Britaniya

Böyük Britaniya təklif edir ki, Xəzərin resursları birgə istifadə edilsin.Xəzər dənizi regionunun Rusiyanin maraq və təsir dairəsindən çıxmasını dəstəkləyir.Xəzərin əsas sərvəti neft və qazdır.Böyük Britaniyanin BP şirkəti Xəzərin həm Azərbaycana aid olan sektorunda həm də Qazaxıstana aid olan sektorunda bağladığı beynəlxalq müqavilələr əsasında hasilatı ilə məşğul olur.Əsrin müqaviləsi 1994-cu ilin sentyabrın 20-da Bakıda Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda “Azəri”,”Çıraq” yataqlarının dərinlikdə yerləşən hisseəsinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin pay şəklində bölüşdürülməsi haqqında dünyanın 11 ən iri neft şirkəti ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən Böyük Britaniya Xəzərin resurslarını birgə istifadə etməyi dəstəkləyir

Rusiya

Xəzərin hec bir okeana çıxışı yoxdur.Buna əsaslanaraq “göl” statusu adı verilməlidir.Avropa Birliyi və ABŞ bizim ordumuzdan narazıdırsa 5 ölkə arasında koalisiya yaransin.Təklif edilir ki, orduda razılıq olsun deyə koalisiya yaradılmalıdır.Xəzərin statusu(dəniz suları) 5 ölkə arasında bölünsün

China

People’s Republic of China proposes to divide bottom of Caspian Sea on national security by middle line principle between the countries(20% of resources to each country)

People’s Republic of China insists on involving NATO forces in policy of Caspian Sea as an organ that would provide additional security in the region

Rusiya

Xəzərin statusunun həll etdiyi zamanda 5 ölkə təskil edilməlidir həll yolu üçün.

Azərbaycan

Hal hazırda Qazaxıstan Rusiya ilə narazıçılığı olmuşdur dənizin bölünməsi ilə bağlı.

Iran

Pərdəli mövzu ile bağlı ərazi bölgüsü aparılsın .Xəzərin bölüşdürülməsindən sonar 20% bölgüdən sonra həll eəe bilərik bu kimi mövzuları və yeganə mövqeyi 20%-ə qədər bölünməsi ilə yanaşı BMT-nin dəniz konvensiyasının hüquq və prinsipləri təqdim olunmamalıdır

Xəzərin ərazi bölgüsü ilə danışdığı üçün İran düşünür ki, hərbi müzakirələrin aparılması düzgün deyil.

Türkmənistan

Xəzər problemli  zonadır və problem həll olunmayıb.Buna əsasən Xəzərin ortaq istifadəsi tərəfdarıdır.

…..Xezer denizdir ya yox?

America

Öz movqeyini bildirir Xəzər göl deyil.Rusiyadan ora hərbi donanmalar göndərir və Suriyani bombalayır.bu o deməkdir ki,Rusiya Suriyadaki diktatura rejiimini qebul edir

Azərbaycan

Xəzərə unikal dəniz kimi baxır.

Beynəlxalq dəniz gözü ilə baxdığı kimi dəstəkləyir.Neft və qaz əsas resurslardır.Əgər biz Rusiya və İranın fikri ilə yəni göl kimi razılaşsaq “beynəlxalq deniz” statusu alma ehtimalı sıfıra enir.

Rusiya

Xəzərdən Suriyaya atəş açdığı zaman Azərbaycandan icazə alib elə atəş aciriq(Amerikaya cavab)

Xəzər gölünün heç bir okeana, dənizə çıxışı yoxdur.Volqadan tutmuş Kürə qədər hamısı Xəzərə axır.Əgər Amerika və ya Avropa Birliyi “dəniz” statusu əldə etməsələr onlar öz qoşunlarını yürütmək istəyirlər.Gələcəkdə koalisiya məqamlari həll olunsun 

Iran

Xəzər göldür.Xəzər qapalı dənizdir.Burda yalnız Xəzıryanı ölkələr təsir edir.

Azərbaycan

Irana cvb:1949 Rusiya İranın iştirakı olmadan neft hasilatına başladı.Xəzərin təbii ehtiyatlarının İrana aid olduğu deyilir.Iran Azərbaycanın mövqeyindən çıxış etsə daha uyğun olar

Qazaxıstan

Xəzərin bölünməsində 12min ərazi sahəsində bölünməsində iştirak edir.

Turkmənistan
 Xəzəri göl kimi qəbul etmir cünki xariclə əlaqəsi yox səviyyəsinə düşəcək. Ticarət məhv olacaq.Xəzər  “unikal dəniz” status almalıdır

Bu sahədə Azərbaycanın mövqeyi daha unikaldir. Xəzərin unikal dəniz olduğunu təsdiqləyirlər

EU

Caspian is a unique sea. İt has a unique future different to biggest lake in Russia. İs a fresh water. Caspian is a unique 70%. İt does have not outlet sea. Manage canal it does have a real. İt is historically sea.

Çin

Çin Xəzər Dənizini dəniz kimi qəbul etməsinin tərəfdarıdır, göl kimi yox.

Amerika

Azərbaycandan icaze alıb Rusiya.Rusiya İranla bir koalisiya yaradıb Suriyaya qarşı öz istədiklərini edirlər.

Iran

Azərbaycan tərəfinə bildirmək istəyirki İran İslam Respublikası olaraq 1977-ci ilde Xəzərin bölüşdürülməsinə dair etdikləri qanunsuz hesab edilir.1940-ci il müqaviləsinə gorə SSR 86% İran 14% müəyyənləşib.Xəzərin resurlarının 50-60ci illərdə istifadə olunması öz ittifaqının daxili sərhədləri arasında olmuşdur.

Böyük Britaniya

Xəzərin unikal dəniz olmasını təsdiqləyir.Böyük Britaniya bu yolda 60 milyara yaxın gəlir əldə etmişdir.Xəzərin sərvətləri Xəzəryanı ölkələr ətrafında paylaşdırılır.

Azərbaycan

Turkmənistan və Qazaxıstana təşəkkür bildirir dəstəklədikləri üçün. 2013cu ildə TANAP imzalandı Əgər Qazaxıstan bizi dəstəkləməsə bu “TANAP” layihəsinin gerçəkləşməsinə maneə olur,”TANAP” layihəsi də pul deməkdir.Qazaxıstan dəstəkləməsə “TANAP” layihəsindən çıxarılacaq.

Qazaxıstan

Xəzərə göl statusu deyilməsini rədd edirlər.Öz iqtisadi mənafelərini düşünmək məcburiyətində olduqlarını söyləyirlər.Unikal dəniz statusu verilməsi tərəfdarıdırlar.Əgər Qazaxıstan dəniz yox göl kimi qebul etsə, həm siyasi həm də iqtisadi cəhətdən Rusiyadan asılı düşəcək.

Iran

Rusiya tərəflə müzakirə aparıb qərara gəlindiki Xəzərə “bağlı dəniz” statusu adi vermək olar.Lakin BMT-nin qapalı dəniz göstərişi ilə qarışdırılmamalıdır.BMT-nin dəniz konvensiyasindan ferqi Xəzər yalnız onun ətrafında olan dövlətlərin idarəsi altındadır.Xəzər digər beylnəlxalq gəmilərin hərəkət etməsi üçün yerdir.Digər ölkələrində həm hərbi,həm ticarət gəmiləri üzə bilər.Xəzərə 1921 və 1940-ci illərdə göstərilən “bağlı dəniz” statusu verilsin.

Rusiya

Irani dəstəkləyir.Xəzər dənizində 75% duz var.Duz suni kecid ilə gəlir.

Azərbaycan

Xəzər unikal xüsusiyyətlərə malik dənizdir.Digər dövlətlərə,İrana aldanmayıb onlarla birgə çıxış etməyi tərəfdarıdırlar.

EU

We ready promoting economic situation region include cooperation after China.