Sammitin bu iclasında nümayəndələr əvvəlki iclaslarda olan müzakirələrini
yeni təhlillərlə davam etdiriblər.
Öncə ötən həftə baş tutan iclasda mövzu ilə bağlı İran tərəfindən səsləndirilən
qətnamə xatırladılıb. Qətnamə 4 maddədən ibarətdir: 1-ci maddə: “Araz-Alov-Şərq”
yatağı üzərində azad iqtisadi zona təklif edir; 2-ci maddə: Eksklüziv ekonomik
zonaya ALBORZ yatağından birgə istifadə daxildir; 3-cü maddə: “Araz-Alov-Şərq”
yatağı üzərində olan resurslardan yalnız iki sahilyanı dövlət-Azərbaycan və
İran istifadə edir; 4-cü maddə: 80% gəlir Azərbaycana, 20% gəlir İrana düşür.
Görüşdə həmçinin digər ölkələr də mövqelərini qeyd ediblər.
İlk olaraq çıxış edən Azərbaycan tərəfi bildirib ki: “Xəzərin hüquqi statusu ilə
bağlı olan əsas məsələ Türkmənistan və Azərbaycan arasında olan müəmmalı neft
yataqlarıdır. Bildirmək istəyirik ki, həmin müəmmalı zona qeyd olunmamışdan əvvəl
hansı yatağın hansı ölkənin ərazisinə düşdüyünü bilmək olmaz”. Türkmənistan tərəfi
cavab olaraq qeyd edib ki: “Keçmiş mövqeyimizdə qalırıq. Azərbaycan qanunları
pozaraq Xəzərin statusu məlum olmamışdan neft və qaz istehsal edir. Kəpəz Türkmənistana
qalmalıdır”.
Daha sonra Qazaxıstan
tərəfi öz mövqeyini bildirib: “Xəzər mürəkkəb geoquruluşa malik
olduğundan hər ölkəyə münasib bölünsün. Regionda olan bütün layihələri dəstəkləyirik.
Düşünürük ki, hər bir ölkə bu məsələdə razılığa gəlməlidir”. Rusiya isə Xəzərin
orta xətt prinsipi ilə bölünməsinin tərəfdarı olduğunu bildirib. Türkiyənin
mövqeyi olaraq bildirilib ki: regionda resurslar düzgün bölünməlidir. Çin tərəfinin
mövqeyi isə belədir: “Xəzər unikal dənizdir. Beş ölkə arasında bərabərhüquqlu
bölgü olmalıdır. Hər birinə 20% düşməlidir”. Son olaraq Böyük Britaniyanın
mövqeyi bildirilib. BB bəyan edir: biz regional əməkdaşlığın əleyhinə deyilik, lakin regional əməkdaşlıq heç bir ölkəyə öz milli sektorunda ayrıca və başqaları ilə birlikdə sərbəst fəaliyyət göstərmək imkanını məhdudlaşdırmasın.
No comments:
Post a Comment